Góc Nhìn Thấu Ruột Gara: Chuyện E-commerce & Loyalty – Khi Dev Phải Đeo Tạp Dề LÀM BUSINESS

Chào anh em cốt dơ và những chiến hữu đang ngày đêm vật lộn với con Scope Creep!

Tuần rồi, tôi có đi “ăn nhẹ” một buổi Talkshow nội bộ cực kỳ real của Kyanon Digital. Nghe đồn các anh chị chia sẻ kinh nghiệm xây dựng 2 dự án E-commerce “hạng nặng” cho các thương hiệu Việt Nam.

Ban đầu, tôi nghĩ chắc lại nghe mấy lý thuyết sách vở kiểu “Agile là tốt, Scrum là chân lý”… CÁI NỒI GÌ THẾ!

Hóa ra, đó là một buổi tâm sự về những ngày “đào hầm” Requirement, những đêm OT (Overtime) với con Bug và cách lèo lái con thuyền dự án qua cơn bão “Sếp bảo phải có thêm cái này”.

🎤 Khoảnh Khắc Lên Sàn: Cú Sốc “Quên Ngang”

Đang lúc tôi đang ngồi làm một khán giả say sưa (hay còn gọi là “nhập vai” hoàn toàn, đầu óc đang mải nghĩ về cái refactor cần làm tuần sau) nghe các anh chị chém gió về chuyện tích hợp hệ thống legacy…

ĐÙNG!

Tôi đột ngột bị Host gọi tên và đặt một câu hỏi! Cảm giác lúc đó không khác gì lúc Bug xuất hiện ngay trước giờ Deployvậy.

Tim đập thình thịch, cả người căng thẳng, mọi ánh mắt đổ dồn vào mình. Tôi hít một hơi sâu, chuẩn bị tung ra câu trả lời sâu sắc nhất… Và rồi… Não tôi trống rỗng.

Tôi quên luôn câu hỏi vừa được đặt là gì! =)))

May mắn là Host đã cười trừ và nhắc lại, cứu tôi một bàn thua trông thấy. Bài học xương máu: Khi đi Talkshow, đừng nhập tâm quá, vì sân khấu có thể gọi tên bạn bất cứ lúc nào!

1. E-commerce: Không phải cái Web, mà là con Quái Vật cần Mần Rõ

Chúng ta, những người gõ code, thường nghĩ E-commerce là cái giỏ hàng, cái nút mua, và cái trang thanh toán. Nai-vơquá rồi!

Các anh chị Kyanon kể, cái khó nhất là giai đoạn Discovery (tức là giai đoạn Đào Hầm).

  • Vòng Lặp “Làm Rõ”: Khách hàng/Business nói: “Tôi muốn bán hàng online.” Dev/BA nghe: “À, xây cái web.” Thực tế: KHÔNG. Phải hỏi ngược lại: “Bán cái gì? Bán cho ai? Tồn kho ở đâu? Đã tích hợp với hệ thống SAP cổ đại của sếp chưa? Bị lag thì Sếp Lớn có chửi không?”
  • “Sống Sót” trên Production: Khi dự án lên Production, nó không chỉ chạy trên máy Dev. Nó phải chịu tải của cả ngàn thánh săn sale F5 cùng lúc vào Black Friday. Bài học là: Phải xây cái nhà có thể cơi nới thành cái chung cư (Scalability), không thì sập. Mà sập thì cả team chuẩn bị viết mail xin lỗi!

2. Loyalty: Thu Phục Khách Hàng Bằng… Mánh Khóe Data

Phần Loyalty (Chương trình Khách hàng Thân thiết) nghe thì ngọt ngào, nhưng thực chất là một cuộc chiến không khoan nhượng để giữ chân khách hàng (và tiền của họ).

  • Thánh AI và Chiêu Trò Cá Nhân Hóa: Khách hàng không cần điểm. Họ cần cảm thấy ĐẶC BIỆT. Các anh chị đã dùng data để theo dõi khách hàng còn kỹ hơn cả Crush theo dõi Story. Khách hàng A hay mua quần áo màu xanh? BÙM! Gửi ngay voucher mua áo xanh ngày sinh nhật. Đó là Loyalty, là khiến họ cảm thấy “Thương hiệu này hiểu tao!”.
  • Hội Nghị Phân Tích ROI: Cái khó nhất là phải chứng minh với Chủ tịch rằng: “Đầu tư vào cái Loyalty App này không phải đốt tiền, mà là làm cho khách hàng mua nhiều hơnthường xuyên hơn, và quên đi đối thủ.” Phải biết cách quy đổi điểm, voucher ra tiền mặt thực tế để sếp duyệt ngân sách.

3. Hóa Giải Lời Nguyền: Vượt Qua Ác Mộng Quản Lý Dự Án

Đây là phần khiến cả khán phòng đồng loạt vỗ đùi đen đét vì quá thấm:

Khó Khăn Dev Thường GặpSự Thật Phũ Phàng Đằng SauBài Học Sinh Tồn (Survival Kit)
“Ết Ti Mết” bị sai lệch (Làm 2 ngày mà cho 8)Yêu cầu chưa rõ, BA/Client chỉ nói ý tưởng.Luôn luôn Buffer! Hỏi kỹ yêu cầu đến khi nào đối phương bắt đầu bực mình thì mới thôi.
Scope Creep(Yêu cầu thêm tính năng)“À, làm xong tính năng A rồi, giờ thêm tính năng B, C, D đi, nhanh thôi mà.”Xây Hệ thống Change Request cứng rắn. Mỗi yêu cầu mới đều phải có chữ ký/cái gật đầu của sếp và thêm ngày, thêm tiền!
Áp lực về Thời gian(Gấp quá anh ơi)Dự án lửa cháy đến nơimới gọi Dev vào.Tập trung vào MVP (Minimum Viable Product – Sản phẩm Khả dụng Tối thiểu). Ra mắt cái gì chạy được trước, rồi Fix Bug/Refine sau. Đừng cố gắng hoàn hảo ngay từ đầu, vì hoàn hảo là kẻ thù của việc Deploy.

💡 Tóm Lược Cuộc Đời

Sau buổi Talkshow, tôi nhận ra làm E-commerce lớn không chỉ là giỏi code, mà còn phải giỏi “đấu trí” với Requirement, giỏi “đàm phán” với Scope và giỏi “xoa dịu” áp lực. Và quan trọng nhất: Giữ bình tĩnh khi Host bất ngờ đặt câu hỏi!

Giờ thì tôi lại quay về với màn hình, vì con Bug đang chờ tôi Fix để kịp giờ Deploy. Chúc anh em cuối tuần… không phải OT! 🙏

Lap Pham

Coi công ty như một chiến quốc, lập trình viên như những chiến binh, mỗi dự án như một trận chiến, có chiến thắng thì công ty mới giàu mạnh, lương mới tăng thưởng mới có.

Your email address will not be published. Required fields are marked *